5 cách trị bệnh tiểu đường giai đoạn đầu và các triệu chứng

Nhận biết sớm các triệu chứng tiểu đường giai đoạn đầu là chìa khóa để điều trị hiệu quả. Cùng Dược sĩ Ngọc Hân tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và các cách chữa trị, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của mình ngay từ hôm nay.

Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh tiểu đường giai đoạn đầu (tiền tiểu đường)

Tiểu đường giai đoạn đầu, hay còn được biết đến với tên gọi chính xác hơn là tiền tiểu đường là thời điểm đường huyết cao hơn mức bình thường nhưng chưa chạm đến ngưỡng để chẩn đoán là bệnh tiểu đường tuýp 2. Việc phát hiện sớm giúp kiểm soát bệnh tốt hơn rất nhiều. 

Cơ thể chúng ta cần insulin để sử dụng glucose một cách hiệu quả, nhưng ở giai đoạn này, tình trạng kháng insulin bắt đầu xuất hiện, nghĩa là tế bào không còn phản ứng tốt với insulin. Khi đường huyết cao kéo dài, thận bị ảnh hưởng và phải làm việc quá sức để lọc bỏ lượng đường thừa, dẫn đến một loạt dấu hiệu cảnh báo mà bạn không thể bỏ qua:

• Đi tiểu thường xuyên: Đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất. Việc thận có chức năng lọc đường thừa qua nước tiểu khiến bạn phải đi vệ sinh nhiều lần trong ngày, kể cả ban đêm.

• Luôn cảm thấy khát nước: Đi tiểu nhiều khiến cơ thể mất nước, gây ra cảm giác khát mãnh liệt và liên tục. Triệu chứng tiểu đường này thường đi kèm với việc đi tiểu nhiều.

• Đói và ăn nhiều không kiểm soát: Dù ăn nhiều, glucose là nguồn năng lượng cho tế bào lại không thể đi vào bên trong tế bào hiệu quả. Điều này khiến cơ thể luôn "đói" và gửi tín hiệu thèm ăn liên tục.

• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Sụt cân không giải thích được có thể là một dấu hiệu của bệnh tiểu đường. Khi cơ thể không thể dùng glucose, nó sẽ chuyển sang đốt cháy mỡ và cơ bắp để lấy năng lượng, dẫn đến sụt cân dù bạn không hề ăn kiêng.

• Nhìn mờ: Triệu chứng nhìn mờ xảy ra do sự thay đổi chất lỏng trong mắt bởi nồng độ đường trong máu cao, ảnh hưởng đến khả năng tập trung của thủy tinh thể.

• Vết thương chậm lành và dễ nhiễm trùng: Đường huyết cao làm suy yếu hệ miễn dịch và cản trở tuần hoàn, khiến các vết thương nhỏ cũng khó hồi phục.

• Mệt mỏi, thiếu năng lượng: Tình trạng tế bào kháng insulin khiến chúng không nhận đủ năng lượng, làm cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, kiệt sức.

• Tê bì hoặc ngứa ran ở tay chân: Dây thần kinh bị tổn thương bởi tiểu đường là một biến chứng nguy hiểm, và cảm giác tê bì, như có kiến bò ở tay chân, chính là dấu hiệu sớm cho thấy dây thần kinh có nguy cơ tổn thương.

Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh tiểu đường giai đoạn đầu (tiền tiểu đường)

>>CÙNG CHỦ ĐỀ:✅#10 Triệu chứng bệnh tiểu đường ở phụ nữ dễ nhận biết nhất

Giải đáp: tiểu đường giai đoạn đầu có chữa được không?

Câu trả lời là CÓ. Tiểu đường giai đoạn đầu (tiền tiểu đường) hoàn toàn có thể được đảo ngược và đưa đường huyết về mức bình thường nếu được phát hiện và can thiệp sớm. Việc thay đổi lối sống là chìa khóa quan trọng trong giai đoạn này. 

Các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường 

Việc điều trị nhằm mục đích cuối cùng là ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Tiểu đường làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, bệnh thận và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Dưới đây là các phương pháp điều trị từ cơ bản đến nâng cao, được sắp xếp theo mức độ phổ biến và can thiệp.

Thay đổi lối sống và chế độ sinh hoạt

Đây là can thiệp nền tảng, có vai trò quyết định trong việc quản lý tiểu đường tuýp 2 giai đoạn đầu và là yếu tố hỗ trợ không thể thiếu trong mọi phác đồ điều trị tiểu đường.

Liệu pháp Dinh dưỡng Y tế (Medical Nutrition Therapy - MNT): Đây là một kế hoạch dinh dưỡng có cấu trúc, được xây dựng dựa trên bằng chứng khoa học và được cá nhân hóa cho từng người bệnh. Mục tiêu của MNT không phải là loại bỏ hoàn toàn bất kỳ nhóm thực phẩm nào, mà là lựa chọn thực phẩm thông minh, kiểm soát khẩu phần và duy trì sự cân bằng để ổn định đường huyết, cải thiện độ nhạy insulin và giảm thiểu nguy cơ biến chứng tim mạch.

Một trong những phương pháp trực quan và dễ áp dụng nhất được các chuyên gia khuyến nghị là "Phương pháp đĩa ăn". Hãy hình dung một chiếc đĩa ăn tiêu chuẩn và phân chia như sau:

Dưới đây là danh sách các nhóm thực phẩm cụ thể:

• ½ đĩa: Dành cho các loại rau không chứa tinh bột.

• ¼ đĩa: Dành cho chất đạm (protein) nạc.

• ¼ đĩa: Dành cho nhóm carbohydrate (tinh bột) phức hợp.

Thay đổi thói quen ăn uống để điều trị bệnh tiểu đường

Nhóm thực phẩm khuyến nghị (Nên ưu tiên trong chế độ ăn):

• Carbohydrate phức hợp và giàu chất xơ: Các loại thực phẩm này có chỉ số đường huyết (GI) thấp, giúp làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu glucose vào máu, từ đó tránh được tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau ăn. Ví dụ: Gạo lứt, yến mạch nguyên hạt, quinoa (diêm mạch), bánh mì đen nguyên cám, các loại đậu (đậu đen, đậu lăng, đậu gà), khoai lang.

• Rau không chứa tinh bột: Cung cấp dồi dào vitamin, khoáng chất và chất xơ nhưng chứa rất ít carbohydrate và calo. Ví dụ: Bông cải xanh, rau bina (cải bó xôi), cải xoăn, ớt chuông, cà chua, dưa chuột, măng tây, các loại xà lách.

• Chất đạm (Protein) nạc: Giúp tạo cảm giác no lâu, duy trì khối lượng cơ bắp và có tác động rất nhỏ đến đường huyết. Ví dụ: Ức gà bỏ da, cá (đặc biệt là các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích giàu omega-3 tốt cho tim mạch), trứng, đậu phụ, sữa chua Hy Lạp không đường.

• Chất béo không bão hòa (Chất béo lành mạnh): Giúp cải thiện hồ sơ cholesterol và bảo vệ sức khỏe tim mạch, một mối quan tâm lớn đối với bệnh nhân tiểu đường. Ví dụ: Quả bơ, dầu ô liu nguyên chất, các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, hạt chia, hạt lanh).

• Trái cây (với lượng vừa phải và ăn nguyên quả): Cung cấp chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Ăn nguyên quả tốt hơn nhiều so với uống nước ép. Ví dụ: Các loại quả mọng (dâu tây, việt quất), táo, lê, cam, bưởi.

Nhóm thực phẩm cần kiểm soát chặt chẽ hoặc hạn chế:

• Carbohydrate tinh chế và đường đơn: Các loại thực phẩm này có chỉ số đường huyết (GI) cao, bị phân giải nhanh chóng và làm tăng vọt đường huyết sau khi ăn. Ví dụ: Cơm trắng, bánh mì trắng, bún, phở, miến, bánh kẹo, bánh ngọt, mứt, mật ong, si-rô.

• Đồ uống chứa đường: Đây là nguồn cung cấp "calo rỗng" và đường hấp thu nhanh, là một trong những tác nhân tồi tệ nhất đối với việc kiểm soát đường huyết. Ví dụ: Nước ngọt có ga, nước tăng lực, trà sữa, cà phê pha sẵn có đường, nước ép trái cây đóng hộp.

• Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans fat): Góp phần làm tăng nồng độ cholesterol xấu (LDL-c), tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh lý tim mạch. Ví dụ: Mỡ động vật, da gia cầm, thịt chế biến sẵn (xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói), đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán ngập dầu, bơ thực vật (margarine).

• Thực phẩm chế biến sẵn và natri cao: Thường chứa nhiều chất béo không lành mạnh, đường ẩn và đặc biệt là lượng natri (muối) cao, làm tăng nguy cơ cao huyết áp. Ví dụ: Mì ăn liền, đồ hộp, bim bim, thực phẩm đông lạnh chế biến sẵn.

>>SẢN PHẨM ĐỀ XUẤT: NƯỚC CỐT NHÀU; TRÁI NHÀU KHÔ; TRÀ TRÁI NHÀU.

Hoạt động thể chất theo phác đồ: Vận động giúp tăng độ nhạy cảm của thụ thể insulin tại tế bào cơ, từ đó cải thiện khả năng hấp thu và sử dụng glucose. Các hiệp hội y khoa uy tín khuyến nghị người bệnh nên dành ít nhất 150 phút mỗi tuần cho các bài tập cường độ trung bình như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội, kết hợp với 2-3 buổi tập kháng lực (tập tạ, dây kháng lực) để tăng cường khối cơ bắp.

Quản lý cân nặng và các yếu tố khác: Việc giảm từ 5-10% trọng lượng cơ thể đã được chứng minh là có thể cải thiện đáng kể việc kiểm soát đường huyết, thậm chí có thể giúp đảo ngược tình trạng tiền tiểu đường.

Can thiệp bằng thuốc 

Khi thay đổi lối sống không đủ để đưa đường huyết về mục tiêu, liệu pháp dược lý sẽ được chỉ định.

• Metformin: Cơ chế hoạt động chính của Metformin là ức chế quá trình tân tạo glucose tại gan (hepatic gluconeogenesis) và tăng độ nhạy insulin ở các mô ngoại vi. Các nhóm thuốc mới hơn như chất ức chế SGLT2 (thải glucose qua thận) hoặc đồng vận thụ thể GLP-1 (tăng tiết insulin theo bữa ăn, làm chậm rỗng dạ dày) cũng đang được sử dụng rộng rãi với nhiều lợi ích trên tim mạch và thận.

• Liệu pháp tiêm Insulin: Insulin là liệu pháp bắt buộc và không thể thay thế cho tất cả bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 do tuyến tụy của họ không còn khả năng sản xuất insulin. Đối với bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 ở giai đoạn muộn, khi các tế bào beta suy giảm chức năng, việc bổ sung insulin ngoại sinh cũng là cần thiết.

Điều trị tiền tiểu đường bằng Insulin

Cấy ghép tuyến tụy 

Đây là một đại phẫu thuật, trong đó toàn bộ tuyến tụy của người hiến tạng được cấy ghép cho người bệnh.

• Mục tiêu: Khôi phục hoàn toàn khả năng sản xuất insulin nội sinh, giúp bệnh nhân không còn phụ thuộc vào việc tiêm insulin.

• Đối tượng chỉ định: Chủ yếu là bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 có biến chứng nặng, đặc biệt là suy thận giai đoạn cuối và thường được thực hiện đồng thời với cấy ghép thận.

• Thách thức: Bệnh nhân phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch suốt đời để chống lại hiện tượng thải ghép. Các loại thuốc này có nhiều tác dụng phụ đáng kể, bao gồm tăng nguy cơ nhiễm trùng và một số bệnh ung thư.

Cấy ghép tuyến tụy điều trị tiểu đường

Liệu pháp cấy ghép tế bào beta của tiểu đảo tụy

Đây là một thủ thuật ít xâm lấn hơn so với cấy ghép toàn bộ tuyến tụy.

• Cơ chế: Các tế bào beta khỏe mạnh được phân lập từ tuyến tụy của người hiến, sau đó được truyền vào tĩnh mạch cửa gan của người bệnh. Các tế bào này sẽ cư trú tại gan và bắt đầu sản xuất insulin.

• Đối tượng chỉ định: Bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 gặp phải tình trạng hạ đường huyết nghiêm trọng, không nhận biết được các dấu hiệu hạ đường huyết.

• Thách thức: Tương tự như cấy ghép tụy, liệu pháp này đòi hỏi phải dùng thuốc ức chế miễn dịch. Ngoài ra, hiệu quả của tế bào ghép có xu hướng giảm dần theo thời gian.

Liệu pháp tế bào gốc

Đây là phương pháp điều trị mang tính thử nghiệm và là hy vọng lớn trong tương lai, đặc biệt cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 1. Các nhà khoa học đang nghiên cứu cách biến tế bào gốc thành các tế bào beta sản xuất insulin, sau đó cấy chúng vào cơ thể. Hướng đi này hứa hẹn một ngày nào đó có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh tiểu đường.

Liệu pháp tế bào gốc

>>THAM KHẢO THÊM:

• ✅#4 cách dùng trái Nhàu trị bệnh Tiểu Đường hiệu quả | Vitalnoni.com
• ✅Cách chăm sóc bệnh nhân tiểu đường type 2 tại nhà

Việc chủ động nhận biết các dấu hiệu sớm và áp dụng một lối sống khoa học chính là chìa khóa vàng để kiểm soát hiệu quả bệnh tiểu đường ngay từ giai đoạn đầu. Hy vọng những thông tin y khoa trong bài viết sẽ là hành trang hữu ích trên con đường chăm sóc sức khỏe của bạn. Kính chúc quý độc giả cùng gia đình luôn dồi dào sức khỏe và bình an.