Vì sao phải phòng biến chứng ngay từ hôm nay?
Tiểu đường không chỉ là “đường trong máu cao”, mà là bệnh mạn tính có thể âm thầm làm tổn thương mắt, thận, tim, mạch máu và thần kinh nếu không được kiểm soát tốt. Nhiều nghiên cứu cho thấy, kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp, mỡ máu, kết hợp lối sống lành mạnh giúp giảm rõ rệt nguy cơ biến chứng nặng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận, loét bàn chân, cắt cụt chi.
Dưới đây là 3 nhóm giải pháp quan trọng, người bệnh có thể bắt đầu ngay.
Cách 1: Kiểm soát chặt đường huyết, huyết áp và mỡ máu
Nền tảng quan trọng nhất để phòng biến chứng tiểu đường là giữ các chỉ số trong ngưỡng mục tiêu mà bác sĩ đã khuyến nghị:
-
Đường huyết đói, đường huyết sau ăn và HbA1c
-
Huyết áp
-
Mỡ máu (cholesterol, triglycerid, LDL, HDL)
Các tổ chức y tế lớn đều khuyến cáo:
-
Ăn uống lành mạnh, hạn chế tinh bột hấp thu nhanh, đường đơn, đồ chiên rán, rượu bia
-
Tăng rau xanh, chất xơ, ngũ cốc nguyên hạt, đạm nạc
-
Vận động đều đặn ít nhất 150 phút/tuần nếu sức khỏe cho phép
-
Dùng thuốc hạ đường huyết, thuốc huyết áp, thuốc mỡ máu đúng liều, đúng giờ theo chỉ định bác sĩ, tuyệt đối không tự ý bỏ thuốc.
Kiểm soát tốt các chỉ số này giúp giảm đáng kể nguy cơ biến chứng tim mạch, mắt, thận và thần kinh.
Cách 2: Khám và tầm soát biến chứng định kỳ
Biến chứng tiểu đường thường tiến triển âm thầm, khi có triệu chứng rõ rệt thì tổn thương đã nặng. Do đó, người bệnh cần:
-
Khám tổng quát tiểu đường định kỳ (thường 3–6 tháng/lần hoặc theo hẹn)
-
Làm xét nghiệm HbA1c, chức năng thận, mỡ máu
-
Khám mắt định kỳ để phát hiện sớm bệnh võng mạc
-
Khám chân, thần kinh ngoại biên, đánh giá nguy cơ loét bàn chân
-
Đo huyết áp, cân nặng, vòng bụng, đánh giá tim mạch định kỳ. Diabetes Qualified+2Diabetes Australia+2
Việc tầm soát giúp phát hiện biến chứng ở giai đoạn sớm, khi đó bác sĩ còn nhiều lựa chọn để điều chỉnh điều trị, bảo tồn chức năng cơ quan.
Cách 3: Tự chăm sóc hằng ngày để bảo vệ mắt, thận, tim và bàn chân
Bên cạnh thuốc và tái khám, chính thói quen hằng ngày quyết định rất lớn đến việc có tránh được biến chứng hay không:
-
Bỏ thuốc lá, hạn chế tối đa rượu bia: hút thuốc làm tăng mạnh nguy cơ biến chứng tim mạch, loét bàn chân và đột quỵ. paho.org+1
-
Chăm sóc bàn chân mỗi ngày: rửa và lau khô, kiểm tra vết xước, phồng rộp, mang giày dép mềm vừa chân, không đi chân trần để phòng loét và nhiễm trùng. Diabetes Qualified+1
-
Giữ cân nặng hợp lý, ngủ đủ giấc, quản lý stress: ngủ kém và căng thẳng kéo dài làm đường huyết khó kiểm soát.
-
Tự theo dõi đường huyết tại nhà (nếu có điều kiện): ghi chép lại và trao đổi với bác sĩ trong mỗi lần tái khám để điều chỉnh phác đồ kịp thời.
Kết luận và lưu ý quan trọng
Phòng tránh biến chứng tiểu đường không phải là chuyện “ngày một ngày hai”, mà là quá trình lâu dài gồm:
-
Kiểm soát chỉ số (đường, huyết áp, mỡ máu)
-
Tái khám và tầm soát biến chứng định kỳ
-
Tự chăm sóc bản thân mỗi ngày
Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hay phác đồ điều trị. Người bệnh cần trao đổi trực tiếp với bác sĩ, dược sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi thay đổi thuốc, chế độ ăn, vận động hay sử dụng bất kỳ sản phẩm hỗ trợ nào.
