Tác dụng Cây Nhàu theo Y học cổ truyền: Quả, Lá, Rễ trị bệnh gì?

Bài viết này sẽ phân tích sâu về tác dụng của cây Nhàu theo Y học cổ truyền, làm rõ công năng của từng bộ phận từ quả, lá đến rễ và các bài thuốc chữa bệnh đã được kiểm chứng qua nhiều thế hệ.

Công năng từng bộ phận cây nhàu theo y học cổ truyền

Từ lâu, Y học cổ truyền đã ứng dụng kinh nghiệm dân gian để sử dụng tất cả các bộ phận của cây này vào việc chữa bệnh. Với kinh nghiệm của mình, Dược sĩ Ngọc Hân nhận thấy việc hiểu rõ tính vị quy kinh của từng bộ phận sẽ giúp chúng ta sử dụng vị thuốc này một cách hiệu quả và an toàn nhất.

Rễ nhàu trong y học cổ truyền

Y học cổ truyền xem rễ nhàu là vị thuốc quý. Dược liệu này có tính vị đặc trưng là vị đắng, hơi cay và tính bình. Về mặt quy kinh, rễ nhàu quy vào kinh Can và kinh Thận, nghĩa là nó tác động trực tiếp vào chức năng của gan và thận theo lý luận Đông y. Nhờ đó, nó giúp bồi bổ cho Tạng Thận và Tạng Can, giúp cơ thể khỏe mạnh từ gốc rễ.

Công dụng của Rễ nhàu trong y học cổ truyền

Công năng chính của rễ nhàu là trừ phong thấp và mạnh gân cốt. Theo Y học cổ truyền, "phong thấp" là tà khí từ bên ngoài xâm nhập gây tắc nghẽn kinh lạc, mà chính chứng phong thấp gây ra đau nhức. Rễ nhàu có công năng trừ phong thấp một cách hiệu quả, giúp đả thông kinh mạch, giảm đau. Chính vì vậy, dược liệu này chuyên dùng để điều trị chứng Tý (tức các chứng đau do tắc nghẽn), một tình trạng mà rễ nhàu khắc phục rất hiệu quả. Song song đó, dược liệu này còn có tác dụng làm mạnh gân cốt, giúp hệ xương khớp trở nên dẻo dai và hỗ trợ phục hồi cho người yếu sức.

Một công năng nổi bật khác là khả năng hạ huyết áp. Nhờ đó, rễ nhàu giúp hạ huyết áp và đặc biệt hữu hiệu trong việc điều trị bệnh cao huyết áp một cách tự nhiên, ổn định. Nhiều bài thuốc dân gian đã chứng minh điều này, điển hình như bài thuốc rượu rễ nhàu chữa đau lưng và các vấn đề về huyết áp. Có thể nói công dụng rễ nhàu là vô cùng đa dạng, từ việc hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp đến ổn định huyết áp.

Quả nhàu trong y học cổ truyền

Quả nhàu có tính mát, vị cay nồng. Về quy kinh, quả nhàu quy vào kinh Đại tràng và kinh Tỳ, cho thấy tác dụng chính của nó lên hệ tiêu hóa và khả năng vận hóa thức ăn.

Công dụng của Quả nhàu trong y học cổ truyền

Công năng rõ rệt nhất của nó là nhuận tràng. Quả nhàu có tác dụng nhuận tràng bằng cách kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, qua đó khắc phục hiệu quả chứng táo bón. Nhờ khả năng này, quả nhàu hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn và giúp kiện tỳ vị, làm cho việc ăn uống ngon miệng và hấp thu tốt hơn. Người xưa thường có mẹo đơn giản là dùng quả nhàu chín ăn với muối để trị chứng khó tiêu.

Bên cạnh đó, quả nhàu có công năng hoạt huyết, tức là thúc đẩy sự lưu thông của khí huyết. Khi huyết bị ứ trệ, cơ thể sẽ sinh ra nhiều vấn đề, đặc biệt ở phụ nữ. Nhờ khả năng hóa giải huyết ứ, quả nhàu giúp điều hòa kinh nguyệt rất tốt. Tác dụng quả nhàu trong việc điều kinh đã được ghi nhận trong nhiều tài liệu y học cổ. Các bài thuốc dân gian sử dụng quả nhàu để trị đau bụng kinh cũng rất phổ biến.

Lá nhàu trong y học cổ truyền

Lá nhàu tuy ít được nhắc đến hơn nhưng lại có những công dụng rất đặc thù. Lá nhàu có tính mát và vị đắng. Công năng chính của nó là thanh nhiệt giải độc. Khả năng này giúp làm mát cơ thể và loại bỏ các yếu tố nhiệt độc gây bệnh.

Công dụng của Lá nhàu trong y học cổ truyền

Trong thực tế, lá nhàu còn được dùng để trị mụn nhọt. Người ta thường giã nát lá tươi đắp trực tiếp lên vùng da bị viêm để giảm sưng và giúp mau lành. Tương tự, lá nhàu làm lành vết thương hở rất tốt. Khi dùng trong, nước sắc lá nhàu trị kiết lỵ hiệu quả. Một trong những ứng dụng độc đáo nhất là sự kết hợp trong ẩm thực, khi lá nhàu nấu với lươn tạo thành một món ăn bài thuốc bổ dưỡng. Món canh lươn kết hợp với lá nhàu không chỉ ngon mà còn giúp phục hồi sức khỏe cho người mới ốm dậy.

>>SẢN PHẨM ĐỀ XUẤT: QUẢ NHÀU KHÔ; NƯỚC CỐT NHÀU; TRÀ TRÁI NHÀU THẢO DƯỢC

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây nhàu trong y học cổ truyền

Dưới đây là một số bài thuốc từ cây nhàu được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền:

Bài thuốc trị đau nhức xương khớp, phong thấp từ Rễ nhàu

• Dược liệu: Rễ nhàu, Dây đau xương, Rễ cỏ xước, Thổ phục linh (củ Khúc khắc) mỗi vị 20g; Cam thảo dây 6g.
• Cách dùng: Các vị thuốc rửa sạch, cho vào ấm sắc cùng 1 lít nước đến khi còn khoảng 400ml, chia làm 2-3 lần uống trong ngày. Dùng mỗi ngày 1 thang.
• Công dụng: Chuyên trị các chứng đau nhức do phong thấp, tê mỏi chân tay.

Bài thuốc ngâm rượu trị nhức mỏi do thay đổi thời tiết

• Dược liệu: Rễ nhàu 40g, Vòi voi 40g, Đỗ trọng 30g, Thiên niên kiện 20g, Tầm gửi cây dâu 20g, Quế nhục 20g, Trần bì 20g, cùng một số dược liệu khác.
• Cách dùng: Các dược liệu thái nhỏ, phơi khô, ngâm cùng 2 lít rượu trắng trong khoảng 1-2 tháng. Mỗi ngày dùng 1-2 ly nhỏ (khoảng 20ml) trước bữa ăn.
• Công dụng: Giúp hoạt huyết, thông kinh lạc, giảm đau nhức xương khớp khi trời lạnh.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị cao huyết áp, an thần từ Rễ nhàu

• Dược liệu: Rễ nhàu (khô, thái lát) 24g, Thảo quyết minh (sao thơm) 12g, Rau má 8g, Thổ phục linh 8g, Vỏ bưởi 6g, Gừng tươi 3 lát.

• Cách dùng: Cho các vị vào ấm, đổ 500ml nước, sắc còn 250ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày, uống khi thuốc còn ấm.

• Công dụng: Hỗ trợ hạ huyết áp, cải thiện chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh.

Bài thuốc điều hòa kinh nguyệt từ quả nhàu

• Dược liệu: Quả nhàu (khô) 20g, Ích mẫu 20g, Hương phụ (tẩm giấm sao) 12g, Cam thảo dây 6g.

• Cách dùng: Sắc các vị thuốc trên với 750ml nước đến khi còn khoảng 300ml, chia uống 2-3 lần trong ngày. Sắc uống mỗi ngày 1 thang cho đến khi kinh nguyệt ổn định.

• Công dụng: Hỗ trợ điều trị rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh do huyết ứ.

Bài thuốc trị ho, tiêu đờm từ quả nhàu non

• Dược liệu: Quả nhàu non 1-2 quả, Đường phèn 20-30g.

• Cách dùng: Quả nhàu non rửa sạch, thái lát mỏng, cho vào bát cùng đường phèn rồi đem hấp cách thủy khoảng 20-30 phút. Chắt lấy phần nước siro, uống mỗi lần 1-2 thìa cà phê, ngày 3-4 lần.

• Công dụng: Giúp làm dịu cổ họng, giảm ho, tiêu đờm, hỗ trợ điều trị viêm họng.

>>CÙNG CHỦ ĐỀ:

• ✅#10 Bài Thuốc từ cây Nhàu điều trị Bệnh hiệu quả
• ✅Các bài thuốc nam trị trào ngược dạ dày: Dễ kiếm & hiệu quả
• ✅Các bài thuốc từ cây Nhàu trị Cao Huyết Áp

Cách sử dụng và liều lượng cây nhàu an toàn, hiệu quả

Để phát huy tối đa công dụng, việc sơ chế và dùng đúng liều lượng là vô cùng quan trọng.

Cách sơ chế và bào chế các bộ phận của cây nhàu

• Rễ, quả: Có thể dùng tươi hoặc phơi khô. Rễ thường được thái mỏng rồi phơi hoặc sấy khô. Quả thì thái lát mỏng rồi phơi. Việc sao vàng hạ thổ rễ nhàu trước khi ngâm rượu giúp tăng dược tính và giảm bớt tính hàn.

• b Chủ yếu dùng tươi. Nếu dùng khô thì hái lá không quá non hoặc quá già, rửa sạch rồi phơi trong bóng râm.

Liều lượng tham khảo cho từng dạng

• Dạng thuốc sắc: Liều dùng thông thường cho rễ hoặc quả khô là từ 12-20g/ngày.

• Dạng ngâm rượu: Mỗi ngày chỉ nên dùng từ 20-30ml, chia làm 2 lần/ngày.

• Dạng đắp ngoài: Dùng lá tươi giã nát, không giới hạn liều lượng.

Những ai không nên dùng nhàu và các lưu ý quan trọng khi sử dụng

Mặc dù là dược liệu lành tính, một số trường hợp cần thận trọng khi sử dụng cây nhàu:

• Người có huyết áp thấp nên cẩn trọng khi dùng rễ nhàu vì tác dụng hạ áp mạnh.

• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng.

• Người có cơ địa tỳ vị hư hàn (dễ bị lạnh bụng, tiêu chảy) không nên lạm dụng quả và lá nhàu vì chúng có tính mát.

• Không nên tự ý kết hợp nhàu với các loại thuốc Tây y khác mà chưa có sự tư vấn của Bác Sĩ chuyên khoa.

Hy vọng những thông tin chi tiết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng tuyệt vời của cây nhàu. Kính chúc bạn và gia đình luôn dồi dào sức khỏe và bình an!